Friday, February 7, 2020

माड्साबलाई सुझाब

















जोसंग नङमासु छ बलियो सरकार
जोसंग हातेमालो खोज्छ समुद्रपार  
त्यस्ता विज्ञहरुको तर्कमाथि प्रहार ?

माड्साब, यो त भएन
जोड-घटाउ जानेको आधारमा
गणितलाई बिज्ञानसंग नजोड्नुस् 
थरि थरिका जीवनतत्व एकत्र गरी
हिसाबको जुंगेकोष्टभित्र बलजफ्ती नछिराउनुस्
हेर्नुस् त,

E=mc2,     g = 9.8 m/sec2
h2=p2+b2,    x = [- b ± √( b2-4ac)]/2a

यी अंकमाथि अंक बुई चढेका संख्याहरू
यी अक्षरमाथि समेत अंक चढेका समीकरणहरु,
कठै, यो नचाहिँदो सकस र भार
कलिला मस्तिष्कमाथिको अत्याचार !

घोक्न नसकेर ऐच्छिक गणितका साइन-कस  
खप्न नसकेर लठ्ठी, गाली र उठबस
बिज्ञान छोडेर स्कूलमा कक्षा सर्ने मै छु     
गैर-गणित कार्यक्रम खोज्दै मुश्किलसंग  
प्रविणता प्रमाणपत्र तह पढ्ने मै छु
कम्ता ऐंठन त पारेन यसले यार !      
मैले बिर्सिसकेका उबेलाका कुरा
सम्झी सम्झी भन्न बाध्य नपार्नुस्

स्कूल पढ्न छोडेर
३६० गीगाटन बिषालु कार्बनको डल्लो बोकेर
संसार हल्लाउँदै हिंड्ने 
ग्रेटा थनबर्ग किन चाहियो हामीलाई ?
सोलार कम्पनीकै मिस्त्री आउने भएपछि
घामको पाता कति डिग्रीमा कता फर्काउँदा ठीक हो,   
त्यो नालीबेली किन चाहियो हामीलाई ?
उत्तर चीनबाट हिमाल काटेर आउने रेल
किलोमीटरमा गुड्छ कि माइलमा,
किन सोधिराख्न पर्यो हामीले ?

वाइघात,
पल्लो डाँडामा स्कूलको घन्टी बजेपछि
घरबाट झोला बोकेर दगुर्ने हर्कबीरको प्रवेग 
मकै पिन्ने पानीघट्टको आरपीएम 
नयाँ धरहराले धान्ने भूइंचालोको रेक्टर स्केल
नदीको छालको चाल बताउने अभिव्यक्ति
टाढा पुछ्रेताराबाट आएको तरंगको आवृत्ति
फुस्रेमाथि भर्खर बनेको पुलको सेफ्टी फ्याक्टर
कृष्णभीर खसाल्नसक्ने झरीको मिलिमिटर
अकस्मात बारा छिरेको विध्वंसक आंधीको गति
कोशीबाढको क्युसेक र जिउधनको क्षति  
चिल्लो लड्डुको रंगमा सिसाको मात्रा  
दुर्घटनाको तथ्यांक र राजमार्गको यात्रा   
फेवातालमा जलकुम्भीको बिस्तार दर   
हिमालमा जलबायु परिवर्तनको असर
शहरमा दमकलको माग र क्षमता
माटोको चिस्यान र हावाको आर्द्रता  
सम्भावित पश्चिमी वायुको प्रभाव
( उफ् यो बिश्वब्यापिकरणको युगमा )
हैन, कतिबिधि गणना चाहिएको !
शेषनागका हजार जिब्राजस्ता  
नानो, पिको, मेगा र टेरा रटाएर
कति साह्रो यातना रचिएको !

त्यसैले,
छोड्नुस्, माड्साब, छोड्नुस्
यो असह्य यातनाको बोटलाई नगोड्नुस्
प्रकाश बर्षका कुराले भुलाएर  
यो असीम अन्धकारमय तथ्यलाई नमोड्नुस
सरकारसंग मिलेर उद्धारमा जुटेका
स्वप्नदर्शी विज्ञहरुको प्रतिकुल नबोल्नुस् 

कृपया,
बिज्ञहरुले बुझे जसरी नै बुझ्नुस् 
बिज्ञहरुले बुझेजत्ति नै बुझ्नुस् 
कमलको निर्मल फूलको कुरा गर्दा बिज्ञहरुले 
हिलोभित्र त्यसको जरा नखोज्नुस्, 
माड्साब, गणितलाई बिज्ञानसंग नजोड्नुस् 
javascript:void(0)