Monday, February 18, 2019

शब्द-सारंगी


















ढुंगाको छानु, माटोको छानु
टिनको छानु, सुनको छानु
आ-आफ्नो कमाइ, आ-आफ्नो मानु
कस्ले पो छ र, अरुको खानु
के छ र हजुर बोकेर लानु
आखिरी बेलैमा
बरै, दुइदिने चोलैमा ! 
बरै, दुइदिने चोलैमा !

मै राम्रो भन्नु,मै जाती भन्नु
लोकैको कहनु कौडीमा गन्नु
सांचामा मान्छे सत्तुर पार्नु
झूठामा मान्छे अंगालो मार्नु
जतिन्जेल रहुला सत्ताको राप
त्यतिन्जेल रहुला लुच्चाको धाप
बलेको आगो, पोलेको मासु
भोकोमा मान्छे रोऊँ कि हाँसु
दाइँ हात तान्नु, बाइं हात तान्नु
देख्नेले सोधे, पोल्दैछु भन्नु
अंगेनामाथि घेरै पो हाली
झुन्डिएको सुकुटी
राजै, राष्ट्रको ढुकुटी !
राजै, राष्ट्रको ढुकुटी !

क्यामा दिउँ भोट, क्यामा लाउँ छाप
यस्पाली हो कि घामैको राप
रुखको छायाँ रुखैमा गढ़यो
दुर्जनको संगत्ऐठन बढ्यो 
बैरीका सामु शिर ठाडो पारी 
शानको बोली बोल्नेले फेरि 
दुइ पाटी मिलाई स्थिरैको सर्कार
बनाउंछौं भन्छन् गरिबको घरबार
घरिमा घरि, दश औंला जोडी
घुमेका घुम्यै नौ-ताल गरी 
बिन्तिमा सुनी, लौ त नि भनी
मालैमा उनी, फुलैमा उनी  
छाप है दिई लइनमा बसी
अबिरै घसी
पठाइयो दरबार ......
कठै, घांटीको तरबार ! 
कठैघांटीको तरबार !

श्री३ का पाला, श्री५का पाला
निमुखो जाति, नबोली खाला
जैलेमा होला रैतीको शासन्
तैलेमा होला न्यायको आसन्
भन्दै नभन्दै आइगयो पालो  
सबैको थिति भैजाला भलो 
आशैमा भुली हेर्दा छन् चुली 
चरीमा उड्ला पिंजडा खुली 
गरिबकी छोरी, भोरैमा परी
'ऐया नि आमा !' भन्दैमा मरी !
पशुका नंग्रा, पापका भारी 
आफूले मारी सोझालाइ पारी   
दोषीमा बस्यो दर्बारमा छिपी
बाटोमा हिंड्ने मान्छेलाई टिपी
आँखामा छारोशैतानी पारो 
'मै हुँ' भन् नत्र होलास् नि ठाडो  
गोलीको  निशानी
कठै, न्यायको फुटानी !
कठै, न्यायको फुटानी !

उँधैमा शिर, उँभैमा खुट्टा
यो अधम् केटी केजाती भट्ट
भन्याको मानी ठीकै छ जानी
भन्या नमानी, खन्याइदेऊ पानी
'ऐया'मा भन्ली फतक्कै पर्ली
तर्सेर आखिर सकार गर्ली 
मैल्यै हो भन्ली योजना गर्या
मेरै हो कारण निर्मला मर्या
मैल्यै नै ल्यायाँ निर्मला खान्या
हत्यारा दौतरी
बरै, साधुलाई शुली,
चोरलाई चौतारी !

टुटेको निसाफ, निभेको बत्ति   
भोटको भांग्रो, आँखाको पट्टि 
सत्ताको छुवाईमस्ती र मर्जी 
रैतिको रुवाइ बेकामे फर्जी 
सुकिमा जान्छ गरिबको आँसु
गरिबको रगत, गरिबको मासु 
हावाले लुट्छ ओठको हाँसो 
मुटुको नासो, गलाको पासो 
खुकुरी राज्य, धारको बोली
दापमा छैन क्या पर्ला भोलि 
आउ दाइ भन्नु परैमा जावस्
आउ भाइ भन्नु परैमा जावस् 
रगतको होलि पुग्यो नि राजै 
हिंजोको रात नफिरोस् आजै 
सबैमा हैकम आफैमा तानी 
'तरबारको हुकुम = सरकार' ठानी  
घुम्दो छ फनफनी 
बरै मुटुमा काँप्ने रणको सनसनी !
बरै रणको सनसनी !

ढुंगाको छानु, माटोको छानु
टिनको छानु, सुनको छानु
आ-आफ्नो कमाइ,आ-आफ्नो मानु
कस्ले पो छ र, अरुको खानु
के छ र हजुर बोकेर लानु
आखिरी बेलैमा
बरै, दुइदिने चोलैमा ! 
बरै, दुइदिने चोलैमा !

javascript:void(0)