एउटा बुर्जुवा कविता सुनेर जाऊ
यसपालि पनि
सर्बहाराको कविता लेख्न सकिएन
तिमीले भनेका थियौ-
सधैं उखरमाउला मायाप्रीतिका
थोत्रा घरायसी गन्थनका
र पुरानो संस्कारका महिमा गाउनेहरु
प्रतिगामीका खेलौना मात्र हुन्छन
असली जनताका घृणापात्र हुन्छन,
सच्चा प्रगतिशील कविता पो कविता !
सर्बहाराको कविता पो कविता!
तिम्रो आग्रहपछि
'हो क्यार' भन्ठानेर
मैले पनि खूब खोजी गरें सर्बहाराको
ठेला ठेल्ने ठेलावाललाई गएर सोधें
दाई, तिमी सर्बहारा हौ ?
उनले सोधे
के हारेको देख्यौ तिमीले मलाई,
गरिबी छ, दुख छ, ठेलेकै छु
छिंडिको बास छ झेलेकै छु
तैपनि,
सपना अझै हारेको छैन मैले
हरेश खाएर आफैंसँग
जहान बच्चा मारेको छैन मैले
त्यसैले
तिमी मलाई सर्बहारा नभन,
(कि आज काम नपाएको देखेर हो ?)
यो नेपाल बन्दले गर्दा
साहुको ऋण बेलैमा तिर्न पाईएन
अलिकति बचन हारें
त्यस्तो त कत्रा कत्रा संबिधान लेख्नेले त
मेलो छोडेर
ई,'बन्द!’ भन्दै हिंडेका छन्
पुलिस र पसलेसंग भिडेका छन्
तिनले तान्न खोज्दै थिए जुलुसमा
तैपनि यो चोक छाडेको छैन मैले
काम आफ्नो अलपत्र पारेको छैन मैले
फेरि अर्को दिन
डोको बोक्ने ढाक्रेलाई सोधें
दाई, तिमी सर्बहारा हौ ?
उनले भने
यो कुरो मलाई सोध्न
तिमी कसले खटाएर आएका हौ
पोहोरकै मान्छेले पठाएर आएका हौ?
यसपाली त चन्दा सक्दिन है धरोधर्म,
दिनदिनै थप्दैछु ऋणको भार
महँगीले आकाश छोएपछि
नुन चामल गर्दैमा छु बेहाल
तैपनि यसोकसो
काम पाईएकोमा आभार
म भारी बोक्ने मान्छे हुँ
म न सर्बहारा, न कर्महारा
न बाटैघाटै मान्छे छेकेर हैरान पार्ने
तिमीजस्तो आबारा !
यी दुबैजना
दुश्मनको कित्ताका मान्छे जस्तो लागेपछि
हलो जोत्ने हलीसंग सोध्न गएँ
उनले भने
म जोत्ने मान्छे,जोतेकै छु
आफू पनि जोतिएकै छु
यत्रो जमिन हराभरा बनाउने
म कसरी सर्बहारा
ठिक भएन तिम्रो सोध्ने पारा
नसुनाउ मलाई कसैका नारा
समाजबाद बुझें, जनबाद बुझें
भूमिसुधार’देखि 'स्वरोजगार’ बुझें
नयाँदेखि पुराना जम्मै नेपाल बुझें
हामी त खालि रहेछौं, बेसहारा
'सर्बहारा' भन्दै धुत्न आउने
तिम्रै नेता हुन् सर्बहारा
चंदा र मुफतको धन्दामा टिकेका
भातमारा,हुतिहारा!
अब,
सडक छेउमा गिटी कुट्नेलाई सोधुँ कि,
स्कूल छेउमा चिया फिट्नेलाई सोधुँ कि,
खोला छेउमा माछा मार्नेलाई सोधुँ कि,
ताल पारि डुंगा तार्नेलाई सोधुँ कि,
म कसलाई सोधुँ,
आजसम्म भेट्न सकिन मैले सर्बहारा
आऊ, साथी
यसपालि पनि
एउटा बुर्जुवा कविता सुनेर जाऊ
सर्बहाराको कविता अझै लेख्न सकिएन
